Nhắc đến kỹ thuật phần mềm không thể không nhắc đến thuật ngữ MVC. Sự góp mặt của nền tảng MVC mang đến thiết kế giao diện người dùng tuyệt vời, hỗ trợ phát triển nhanh hơn, cung cấp nhiều chế độ view không giới hạn… Mô hình này ngày nay được sử dụng vô cùng rộng rãi, được nâng cấp và sáng tạo không ngừng để phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế. Vậy MVC là gì? Có ứng dụng gì trong lập trình? Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ đưa quý vị đi tìm hiểu tường tận từ A đến Z về mô hình MVC, những ưu nhược điểm và ứng dụng của MVC trong lập trình phần mềm.

Mô hình MVC là gì?

Model-View-Controller là tên đầy đủ của mô hình MVC, một mô hình được thiết kế đặc biệt dành riêng cho lĩnh vực kỹ thuật phần mềm. Hiểu đơn giản MVC chính là một mẫu kiến trúc phần mềm có chức năng chính là cung cấp các thành phần cơ bản hỗ trợ tạo lập giao diện của người dùng trên máy tính hoặc điện thoại di động cũng như các ứng dụng web. Hệ thống mô hình này được chia làm ba phần độc lập, được kết nối với nhau, mỗi phần mang một nhiệm vụ riêng:

• Bộ phận Model: Có chức năng lưu trữ dữ liệu toàn bộ của ứng dụng, đây là cầu nối giữa View và Controller. Một Model chính là một dữ liệu được sử dụng bởi chương trình. Model có thể là cơ sở dữ liệu, có thể là file XML bình thường hoặc cũng có thể là một đối tượng đơn giản như là biểu tượng hay nhân vật trong game.
• Bộ phận View: Bộ phận này chính là phần giao diện (hay còn gọi là theme) được thiết kế dành cho người dùng. View thực chất là phương tiện có chức năng hiển thị các đối tượng trong một ứng dụng như: một cửa sổ, một văn bản, nút trong một cửa sổ khác, nói cách khác là View bao gồm bất cứ thứ gì mà người dùng nhìn thấy được.
• Bộ phận Controller: Đây là bộ phận khá quan trọng trong mô hình MVC có nhiệm vụ xử lý mọi yêu cầu người dùng thông qua View. Một Controller sẽ gồm Model và View, nhận input sau đó thực hiện các thao tác update tương ứng.

Ưu và nhược điểm của MVC là gì?

Đánh giá về ưu điểm

Mô hình MVC đến với người dùng với nhiều ưu điểm lớn, tính hữu dụng cao như:

• MVC giúp kiểm tra, rà soát lỗi của phần mềm vô cùng dễ dàng trước khi đưa đến tay người dùng, giúp đảm bảo chất lượng cũng như nâng cao uy tín.
• Sử dụng mô hình MVC giúp mang đến một bộ control thực sự ưu việt với nhiều hình thức khác nhau trên nền tảng ngôn ngữ hiện đại.
• MVC còn có ưu điểm lớn trong tiết kiệm diện tích băng thông tối ưu, khắc phục được việc giảm tốc độ load trang.
• Chức năng Separation of Concern trong mô hình MVC cho phép người dùng có thể phân tách rõ ràng các phần.
• Tích hợp MVC còn cho phép người dùng thoải mái viết code trên nền tảng web, giúp cho server được giảm tải khá nhiều.
• Sử dụng MVC rất đơn giản vì kết cấu của mô hình khá đơn giản, những ai không có nhiều kiến thức chuyên môn cũng đều có thể sử dụng được.

Đánh giá về nhược điểm

• MVC chỉ phù hợp dành cho những công ty chuyên thiết kế website chuyên nghiệp hoặc các dự án lớn, không phù hợp với các dự án nhỏ lẻ vì chúng khá là cồng kềnh, hơn nữa còn làm mất thời gian.
• MVC không thể preview các trang khác như ASP.NET.
• Mô hình này cũng khá khó để triển khai.

Vai trò quan trọng của mô hình MVC

Qua đánh giá ưu và nhược điểm của mô hình MVC, chúng ta dễ dàng nhận thấy được tầm quan trọng của mô hình này đối với lập trình phần mềm. Chính vì vậy mà các doanh nghiệp thường cân nhắc sử dụng mô hình này cho những dự án lớn, mang lại nhiều lợi ích thiết thực như:

MCV giúp quá trình phát triển nhanh hơn

Trên thực tế, sử dụng mô hình MVC hỗ trợ nhanh chóng, song song trong việc phát triển. Sử dụng MVC để phát triển ứng dụng web cho phép nhà lập trình có thể làm việc trên View, trong khi một developer khác lại có thể làm việc với controller với mục đích tạo nên tính logic nghiệp vụ cho ứng dụng web.

MVC cung cấp cùng lúc nhiều chế view

Với mô hình MVC, người dùng có thể tạo rất nhiều view cho chỉ một mô hình. Việc sử dụng MVC để phát triển chính là lựa chọn tuyệt vời vì ngày nay nhu cầu có thêm nhiều cách mới để truy cập ứng dụng ngày càng tăng. Hơn nữa khi sử dụng MVC thì việc nhân bản code rất hạn chế bởi MVC tách biệt dữ liệu, logic nghiệp vụ khỏi màn hình.

Sửa đổi không ảnh hưởng

Nhu cầu thay đổi trên ứng dụng web về màu sắc, bố cục màn hình, font chữ, thêm hỗ trợ thiết bị mới cho máy tính bảng, điện thoại…sẽ xảy ra thường xuyên. Sử dụng mô hình MVC cho phép thêm một kiểu view mới rất đơn giản bởi phần model của mô hình không phụ thuộc vào phần view. Chính vì thế bất kỳ có thay đổi nào trong Model cũng sẽ không có bất kỳ ảnh hưởng nào đến toàn bộ kiến trúc.

Cho phép trả về dữ liệu mà không cần định dạng

MVC pattern cho phép trả về dữ liệu mà không cần định dạng. Các thành phần giống nhau cũng được sử dụng trên bất cứ giao diện nào. Chẳng hạn ngoài các dữ liệu có định dạng HTML còn được định dạng bằng Dream Viewer hoặc Macromedia.

MVC hỗ trợ kỹ thuật Asynchronous

Mô hình MVC được tích hợp với cả JavaScript Framework, nghĩa là chúng có thể hoạt động cả với những file PDF, các widget trên desktop hay trình duyệt riêng cho web. MVC hỗ trợ kỹ thuật Asynchronous giúp cho nhà phát triển có thể phát triển các ứng dụng load nhanh.

MVC rất thân thiện với SEO

Một lợi ích tuyệt vời phải kể đến khi sử dụng mô hình MVC chính là hỗ trợ phát triển website thân thiện với SEO. Với mô hình này, người dùng dễ dàng phát triển URL thân thiện cho SEO, từ đó nhằm tạo ra được nhiều lượt truy cập hơn. Ngoài ra, những ngôn ngữ jQuery, JavaScript còn có thể tích hợp với MVC để phát triển nhiều ứng dụng giàu tính năng.

Ứng dụng của mô hình MVC trong lĩnh vực lập trình là gì?

Mô hình MVC đóng vai trò quan trọng trong việc tạo cấu trúc cho nhiều website và nhiều ứng dụng khác nhau. Vì thế hiện nay mô hình này được ứng dụng rất phổ biến ở nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau, phổ biến nhất là các ngôn ngữ PHP MVC, ASP.NET MVC.

Trong lĩnh vực lập trình, MVC rất hữu ích trong việc phát triển lập trình, cho phép phát triển front – end, back– end cùng với hệ thống dễ dàng mà không cần đến sự can thiệp, chia sẻ hay chỉnh sửa khi có một hoặc cả 2 bên đang tiến hành làm việc.

Đối với lĩnh vực thiết kế website, MVC cũng được sử dụng tương đối đơn giản. Nhà thiết kế chỉ cần hiểu rõ quá trình vận hành, hiểu chức năng của từng bộ phận là đã có thể triển khai dễ dàng.

Cho đến thời điểm hiện tại, mô hình MVC đã được cải tiến nhiều, dễ hiểu hơn và được áp dụng rộng rãi hơn trong lĩnh vực lập trình, thiết kế web. Hầu hết những framework lớn nhỏ hiện nay vẫn đều đang áp dụng mô hình này, nhất là đối với các dự án lớn với lợi ích giúp giảm tải chi phí, thời gian, đồng thời nhằm tăng năng suất, hỗ trợ thiết kế web hiệu quả hơn.

Có thể thấy rằng, sự góp mặt của mô hình MVC làm khuấy động thị trường lập trình và thiết kế web. Ứng dụng MVC cũng vì thế mà không ngừng được sử dụng trên nhiều nền tảng khác nhau. MVC là gì? Hy vọng với cái nhìn tổng quan về mô hình MVC trên đây phần nào đã giúp bạn hiểu hơn những thắc mắc còn bỏ ngỏ và áp dụng đúng cách phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế của doanh nghiệp mình.